مسئله بردگی، بردگان و موالی در سیره امامان ششم تا دوازدهم (ع)

رسم برده¬داری با سابقه¬ای دیرین، در تمدن بشری و عربستان عصر جاهلی امری متداول بود و مقارن با ظهور اسلام برده¬داری به عنوان یک معضل اجتماعی مطرح شد. برخورد کلی اسلام با پدیده اجتماعی بردگی، مبارزه با این سنت غلط از طریق ارائه راهکارهایی برای حذف تدریجی بردگی بود. اما پس از رحلت پیامبر (ص) با پی ریزی سیاست فتوحات توسط خلفا، با ورود اسراء فراوان به جامعه اسلامی، برده¬داری رشد کرد و سران مسلمانان برخوردهای متفاوتی نسبت به این موضوع از خود نشان دادند. در این میان ائمه اطهار (ع) که خلفای راستین رسول¬خدا (ص) در بعد استمرار سیره نظری و عملی آن حضرت بودند، به¬رغم برخی سیاست¬ها و سنت¬های رایج در جامعه، مشی قرآنی و نبوی را ادامه دادند. لذا سیره اهل¬بیت (ع) در مواجهه با مسئله بردگی و بردگان کارنامه اسلام را درخشان کرده است. این نوشتار بر آن است تا نشان دهد که امامان ششم تا دوازدهم چه دیدگاهی نسبت به مسئله بردگی و بردگان داشته¬اند و راهکارهای عملی و نظری آنان در این باره چه بوده است. این¬کار به روش تاریخی، با اسلوب توصیفی و تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه¬ای انجام شده است.